जाति राष्ट्र हो, राष्ट्रियताको आधारमा राज्य हुन्छ – भवानी वराल

१० अगष्ट, हङकङवासी नेपालीहरुले १९सौं विश्व आदिवासी दिवस धुम–धाम संगले मनाएका छन् । विश्व आदिवासी दिवसका प्रमुख अतिथि भवानी वरालले भने “जाति भनेको राष्ट्र हो, राष्ट्रियता हो । राष्ट्रियताको आधारमा राज्यको पुनरर्संचना हुनु पर्दछ । ढुङ्गा–माटो, खोला–नालाको नामले राष्ट्रियता समेट्न सक्दैन ।”

लिम्बुवानका अभियान्ता – इतिहासकार तथा वरिष्ठ पत्रकार वरालले हङकङमा १९सौं विश्व आदिवासी दिवसको अवसरमा भने “नेपालमा राष्ट्रको परिभाषा गलत ढंगले सिकाइन्छ । हिमाल– पहाड, मेची–महाकाली, अंचल, जिल्ला, गाविस तमोर– कोशि लगायतको चार दिवारको सिमाना राष्ट्र हो भनेर ।” अभियान्ता वराल भन्छन् “राजनैतिक विज्ञानको सिद्घान्तको आधारमा, सामाज विकासको सिद्घान्तमा राष्ट्र भनेको जाती हो । राष्ट्र भनेको लिम्बु हो, राष्ट्र भनेको राई हो गुरुङ, तामाङ, नेवार, मगर, खस, मधेसी, थारु, कोच, शेर्पा लगायतका समुदाय वा जाती राष्ट्र हो । जातियता नै राष्ट्रियता होे, चार दिवारको सिमाना राट्रियता हुनै सक्दैन राज्यको अंग मात्र हो अर्थात राज्य हो ।

महामानव गौतम बुद्घले पनि त्यहि कुरा भनेको थिए । “लिम्बुहरु के चाहान्छन त्यो राष्ट्रियता हो । गुरुङ, मगर, राई, तामाङ लगायतका जातिहरुले वा समुदायले के चाहान्छन त्यो राष्ट्रियता हो । यसलाई गलत परिभाषा गर्दै नेपाल एकीकरण पछि आदिवासी जनजाति माथि विभेद गरेको छ, दमन गरिएको छ ।”सामाजिक विभेद, राजनैतिक, सांस्कृतिक, वर्गिय, राष्ट्रियताको विभेद हुदै आएको कुरा नेपालका राजनैतिक दलहरुले स्वीकार नगरेको कुरा उनले वताए । राजनैतिक दलहरुले यस्ता विभेद स्वीकार गरेको भए आजको भोली नेपालमा संविधान वन्छ ।‘दलहरुमा त्यहि राष्ट्रिय विभेद स्वीकार गर्ने र स्वीकार नगर्ने कुरामा नै अन्तरद्घन्द भएको छ । नेपाल एकीकरण भए यता राष्ट्र र राष्ट्रियता माथि विभिन्न कारणले विभेद भएको छ, दमन भएको छ । विभेदपूर्ण दमन भएकै कारण अन्तरद्घन्द भएको छ । अन्तरद्घन्द भएकै कारण संविधान वन्न सकेन । जवसम्म अन्तरद्घन्द रहन्छ तवसम्मै संविधान वन्न सक्दैन ।’

लिम्बुवानका अभियान्ता वराल १९सौं विश्व आदिवासी दिवसकै लागि आदिवासी जनजाति महासंघ हङकङको निमन्त्रणामा विहिवार सांझ नेपालबाट हङकङ आई पुगेका थिए । गैर आदिवासी मुलका वराललाई कार्यक्रममा भब्य स्वागत गरेका थिए । पहिचान सहितको संघिय लिम्बुवान र लिम्बुवान सहितको संघिय गणतन्त्र हुनुपर्छ भन्ने वराल यसअघि दक्षिण कोरिया, जर्मन लगायत विभिन्न राष्ट्रमा राजनैतिक विश्लेषकको रुपमा भ्रमण गरिसकेका छन् । “आदिवासी जनजातिहरु वाहुन र हिन्दु धर्मको विरोधि नभएको तर वाहुनवाद र हिन्दुवादको मात्रै विरोधि भएकोले आदिवासी जनजातिको कार्यक्रममा कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि वराललाई निम्त्याईएको हो” भन्दै शुभकामना मन्तब्यको क्रममा भक्त दुराले आफ्नो कुरा राखे । सुभकामना मन्तब्यको क्रममा महावाणिज्यदुतको विषयको आन्दोलन जारि रहेको कुरा उनले वताए ।

प्रतेक वर्ष मनाउने विश्व आदिवासी दिवसको अवसरमा हङकङमा आदिवासी वर्ष पुरुष र आदिवासी वर्ष महिलाको घोषणा हुने गरेको छ । १९सौं अन्तराष्ट्रिय आदिवासी दिवसको अवसरमा वर्ष पुरुष श्याम शुनुवार भए भने महिलमा चन्द्र ज्योती आले मगर भईन । श्याम शुनुवार – शुनुवार समाज हङकङका अध्यक्ष हुन भने चन्द्र ज्योती आले मगर – मगार संघ हङकङको अध्यक्ष हुन ।

हरेक वर्ष अगष्ट नौ मा मनाईने विश्व आदिवासी दिवस हङकङमा समय मिलाएर मनाउने गरेको पाइन्छ । नेपाली आदिवासी जनजाति महासंघ हङकङले २००६ साल देखि यहाँ विश्व आदिवासी दिवस मनाउदै आएको छ ।१९सौं अन्तराष्ट्रिय आदिवासी दिवस – आदिवासी जनजाति महासंघ हङकङले याउमातेई कम्युनिटि हलमा सनिवार सांझ एक कार्यक्रमको आयोजना गरि विभिन्न जातिय झाँकी सहित मनाएको थियो ।

जातिहरुको झाँकी प्रर्दशन गर्ने क्रममा मगर संघ हङकङ, किरात याक्थुङ चुम्लुङ हङकङ, तामाङ घेदुङ संघ, शेर्पा समाज, तमु समाज लगायतका विभिन्न जातिहरुले आ–आफ्नै भेष–भुषा, गाजा–वाजा सहितको झाँकी पर्दशन र नृत्य प्रस्तुत गरेका थिए ।

आदीवासी जनजाति महासंघ हङकङको अध्यक्ष एम वी थापा मगरको अध्यक्षतामा भएको दिवस महासचिव हस्त अरुमहाङ (मास्वा)ले संचालन गरेका थिए । कार्यक्रममा महासंघका उपाध्यक्ष दुर्गा तमु मिलनले स्वागत मन्तब्य गरेका थिए भने भक्त दुराले सुभकानमा मन्तब्य गरेका थिए । उक्त कार्यक्रममा हङकङका स्थानिय सामाजिक संघ–सस्थाहरु र विभिन्न राजनैतिक दलका अध्यक्ष तथा प्रतिनिधिकरुलाई अतिथिको असान ग्रहण गराएको थियो भने संचारकर्मी समेतलाई आसन ग्रहण गराएको थियो ।

जय संघीय नेपाल !